هو
چون حقایق عالم برای مجاهد [در سلوک الی الله] کشف می شوند به صُوَری تمثّل می یابند ، و در طلیعه امر تمثلات رعد و برق و زلزله و مانند آنها روی می آورند ؛ در این حالِ کشف ، مثال‌ها و صُوَری پیش می آیند ، و انسان موفق به زیارت جمال پیغمبر و امام می شود.
علامه طباطبائی
انسان در عرف عرفان استاد علامه حسن زاده آملی صفحه ۳۲
هو
طریق سیوم از طرق ثلاثهٔ مذکوره [ذکر و مراقبه و رابطه در سلوک الی الله] استفاده است از صحبت و تربیت شیخی کامل و مکمل صاحب تصرف که کارها ازو ساخته آید که به یمن توجه و اخلاص او دل از غفلت و باطن از رذائل پاک گردد و بجاذبهٔ محبت او انوار مشاهدهٔ الهی بر دل درخشیدن گیرد. در حضورش به رعایت ادب و رضای خاطر و در غیبت بنگاهداشت تصور او فیضیاب شود و فرموده اند که این امر تمام ادب است چه هیچ بی ادبی به خدا نرسد کما قال من یضیع الرب الادنی لم یصل الی الرب الاعلی و فرموده اند که این طریق موصل تر و آسان تر است از طریق ذکر و از طریق مراقبه و این [طریقه] را ذکر رابطه گویند و چون حضور و جمعیت دل حاصل شود و خطره [فکر و اندیشه] تا چهار ساعت [در دل] خطور نکند علامت قطع تمامی دایرهٔ امکان که دائرهٔ اول است گفته اند. و بعضی دیدن انوار را علامت قطع دائرهٔ مذکوره گفته اند. نیمهٔ دایرهٔ امکان از زمین تا به عرش و نیمهٔ دیگر بالای عرش و عالم خلق زیر عرش است.
گلشن معرفت جلد دوم صفحه ۶
نسخه خطی کتابخانه دیجیتال مجلس
هو
یاران و اصحاب خویش را وصیت می کنم... سخنی از ذوق [و مکاشفه] هیچکس نپذیرند ، مگر کسی از آنان که امام محمد مهدی علیه السلام را درک [مشاهده] کرده باشد ، سلام مرا به او برسانید و از او - آنچه از معارف را که بیان می کند - فرا گیرید.
شیخ صدرالدین قونوی
دو صدرالدین استاد خواجوی صفحه ۳۴ ، به نقل از وصیة الشیخ صدرالدین عندالوفاة ، نسخه کتابخانه شهید علی پاشا، شماره ۲۸۱۰
هو
روزی در سال ۱۹۶۶ در همایشی دربارهٔ تشیع که در دانشگاه استراسبورگ برگزار شده بود فرصتی دست داد که هانری کربن و من در نیایشگاه سن اُدیل (St. Odile) در نزدیکی استراسبورگ بر بالای تپه ای مشرف به جنگل سیاه (Black forest) آلمان کنار هم باشیم. کربن دستش را بر شانهٔ من گذاشت و گفت: دوست عزیزم! می دانی جوان که بودم درست از همین جاده به سوی آلمان سرازیر شدم تا بروم و هایدگر را ببینم اما از زمانی که فلسفهٔ ایرانی ملاصدرا ، سهروردی و مانند اینهارا شناختم ، دیگر فلسفهٔ هایدگر از چشمم افتاد چرا که در هایدگر وجود با مرگ پایان می پذیرد اما ملاصدرا کسی است که در می یابد وجود راستین و ناب آنجاست که هستی آدمی پایان می پذیرد.
در جستجوی امر قدسی (گفتگوی رامین جهانبگلو با سید حسین نصر) صفحه ۹۰
عکس: نیایشگاه Sainte-odile
📌احیاگر بزرگ حکمت و عرفان شیعی سید ابوالقاسم حسینی شریفی ذَهبی مشهور به (راز) شیرازی
احیاگر بزرگ حکمت و عرفان شیعی سیدابوالقاسم حسینی شریفی ذهبی مشهور به راز شیرازی نابغه ی نادره ای است که چشم روزگار چون اویی را بسیار کمتر دیده است. اگر این شهسوار عالم عرفان را به تنهایی سند عرفان شیعه ی امامیه بنامیم سخنی به گزاف نگفته ایم. آثار بی بدیل و فراوان او که هریک شاهکاری از ذوق و معرفت و نوآوری است ، حجتی روشن بر این مدعا تواند بود. راز شیرازی جامع علم و عمل و حال و قال بود. هر هنری ظریف و دلپذیر که بتوان در اهل حکمت و عرفان سراغ گرفت به کمال دارا بود. همت آن کامل نظر ، در تربیت مستعدان از یک سو و یکه تازی در ساحت اندیشه و برهان و نویسندگی و شاعری از سوی دیگر همراه با عشقی آتشین نسبت به اهل عصمت و طهارت علیهم السلام جانی نو در حکمت و عرفان و کلا هویت معنوی شیعه ی امامیه دمید. با این همه پس از گذشت بیش از چهار نسل از درگذشت آن افتخار اهل معرفت ، هنوز شخصیتش در هاله ای از ابهام است ، چه او به تنهایی چندین دوره نسل معرفتی را در خویش گنجانده بود. آثار فراوان و متوع جناب راز که به گزارش فرزند ایشان [حضرت سید جلال الدین محمد مجدالاشرف] بالغ بر پانصد هزار سطر است ، در زمینه های مختلف از تفسیر و حدیث و عرفان تدوین یافته ، به رغم تکثر و گستردگی در محدوده ی تعریف شده ای از اسلوب فکری و بالطبع ساختاری ویژه - که حاکی از شخصیت تکامل یافته ی نویسنده ی آنهاست - قابل تعریف است. این ساختار جامع و شگفت انگیز مبتنی بر (( تثلیث معرفت )) است مقصود از این تثلیث ، جمع آمدن خرد ، ذوق و ایمان یا طبیعت و ماورای طبیعت و عقلانیت با یکدیگر است. آنگونه که مظاهر عقل و تجربه را به جوهره ی قدسی (Divinity) الهی پیوند می دهد و در آثار فکری و ذوقی و اجتهادی او صورت ظهور می یابد.
مقدمه دکتر محمد یوسف نیری بر کتاب قوائم الأنوار و طوالع الاسرار
هو
حروف اسماء ملائکه روحانیات اند در عالم ارواح ، و این حروف اجساد آن ملائکه[اند] که مدبرانند ، و عمل حروف به ارواح بود نه به صور محسوسه. و رتبت ملائکه روحانیان به ترتیب حروف بود و ترتیب حروف نزد ما به مناسبت مخارج است ، و اول مخارج ها است ، و [بعضی دیگر] گفته اند همزه ، و آخر واو به اتفاق ، و اعلی ملائکه اسم ها و ادنی [ملائکه] واو [است].
شاه نعمت الله ولی
رساله اسرار حروف
مجمع الرسائل شاه نعمت الله ولی جلد ۲ صفحه ۱۱۳۲
هو
در هنگام سلوک [سید محمد عثمان چشتی مودودی] در طریقه قادری در وقت طی لطایف [اطوار سبعهٔ سبع المثانی] برای ایشان واضح نبود که از لطایف هفتگانه بعد از طی یک لطیفه از کدام لطیفه شروع کنند. بنابراین جهت دریافت سوال خویش به مشایخ معاصر خود مراجعه کردند و ایشان هم از پاسخ سوال ایشان عاجز ماندند تا شبی امام محمد غزالی را خواب دیدند و این مسئله را از ایشان سوال نمودند. امام فرمودند که در موقع تبدیل لطایف که از وظایف خضر است این مسئله رفع می شود. بعدا در یکی از شب ها در خانه ایشان ملاقات حضرت خضر میسر شد و حضرت خضر علیه السلام سبق لطیفه ایشان را تبدیل کرده و فرمودند که نیاز به جستجو نیست. هرموقع که یک لطیفه به کمال برسد من حضوری لطیفه بعدی را برایتان تلقین می دهم. و بعد از آن گاهی اوقات مبارک به ما می گفتند که حضرت خضر حضور یافته و لطیفهٔ دیگری را برایم تلقین فرمودند.
طریقه عالیه صلواتیه / با مختصر معرفی امام صلواتیان و خواجگان صلواتی صفحه ۱۲۷
بسم الله صلواتی - عبدالغفار صلواتی
هو
نشان فناء سالک در پیر عشق خود ، آن است که در سیر باطنی ، خود را به صورت آن بزرگوار بیند به تمام اجزاء و لباس و صورت ، و چنین داند که اوست نه خود.گاهی [سالک] در سیر خود مشاهده می کند که پیر عشق و ولی الهی ظاهر شد و صورتش به تدریج بزرگ شد که تمام عالم را سر تا پا گرفت و به جز او چیزی نیست ، و آن صورت در شخص حلول کرد که هر دو یک صورت شدند.
حضرت سید ابوالقاسم راز شیرازی
قوائم الأنوار و طوالع الأسرار صفحه ۶۵۶
هو
یکی از مشایخ ، به این فقیر پیغام فرستاده ، و اظهار احوال خود نموده ، که فناء و محویت به جایی رسیده است که به هر چه نظر می کنم ، هیچ نمی یابم. آسمان و زمین را نگاه می کنم، نمی یابم و عرش و کرسی را نیز نمی یابم ، و خود را که ملاحظه می کنم ، هیچ نمی یابم، و پیش کسی که می روم ، او را نیز نمی یابم.
فقیر در جواب او نوشتم که این احوال از تلوینات* قلب است و قلب زینه [پله] اول است از این راه. صاحب این احوال ، ربعی از مقام قلب طی کرده است. سه حصه [مرتبه] دیگر از قلب ، او را طی باید کرد. بعد از آن به زینه دوم که عبارت از روح است ، عروج باید نمود. الی ما شاء الله تعالی.
مکتوبات ربانی دفتر اول مکتوب ۲۶۴
پ ، ن:
*جرجانی می نویسد که تلوین گردیدن بنده است در احوال ؛ صاحب نفایس الفنون می نویسد تلوین اشارت است به تقلب قلب میان کشف و احتجاب به سبب تناوب و تعاقب غیبت صفات و ظهور آن ، مادام که شخص از حد صفات نفس عبور نکرده باشد و به عالم صفات قلب نرسیده او را صاحب تلوین نگویند ، چه تلوین به جهت تعاقب احوال مختلف بود و مقید صفات نفس را صاحب حال نخوانند و ارباب کشف ذات از حد تلوین گذشته باشند و بمقام تمکین رسیده.
زمانی که جسم مغلوب روح شود به محض اراده و تصور مکان بعید، روح جسم را به همراه خود می برد بلا مهلتٍ ، چنانکه فرضا خیال جایی کنیم اگر خیال ما قوت داشته باشد به محض خیال باید جسم ما در آنجا به تبعیت روح فورا حاضر شود. (۱)
گوهر شب چراغ صفحه ۲۷۶
مرحوم محمد حسن نیستانکی نایینی
پ، ن:
(۱)- چون به مظاهرت جذبه و محبت علوی و مطاوعت شریعت مصطفوی شخص به مرتبت انسلاخ دست یافت، تواند به عزیمت خویش سیر در اقطار و اکناف عوالم بکند و بدایع ابداع را مشاهده نماید، ولکن چون که خواهد بلا مهلت و دفعتاً به مکانی که مد نظرش است [مکانی که تا به حال به آنجا نرفته] انتقال پیدا کند بیم آن می رود که منتقل در عوالمی به مشابهت مکان مد نظر شود و گمان برد که در آن مکان است. ولکن کسی کی خیالش قوت یافته اگر توجه به مکانی بکند [حتی اگر به آن مکان نرفته باشد] صورت آن مکان در خیالش نقش می بندد و تواند که قالب مثالی خویش را دفعتا و بلا مهلت به آن مکان منتقل نماید.در طی الارض که نتیجه استیلاء نفس است بر این بدن جسمانی، شخص چون توجه به مکانی که مد نظرش است بکند صورت آن مکان در خیالش نقش می بندد و چون نفس قوت کافی را دارد تواند که قالب جسمانی را به آن مکان منتقل نماید. گرچه بعضی از اولیاء الله با صرف توجه توانند که ابدانی در اقطار و اکناف عالم انشاء کنند که این مقام مختص اولیاء اهل تکثیر است و بحثی جداگانه می طلبد.
هو
مقامات اولیاء الله را نسبت به حضرت علی مرتضی و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام تفاوتیست بس عظیم ؛ ولایت حضرت علی مرتضی که از مقام قلب ناشی شده است افضل و اشرف است از ولایت ولی از اولیاء الله که از مقام اخفی ناشی شده است ، گرچه آن ولی تمامی کمالات طور اخفی را به انجام رسانیده باشد. سیر اولیاء الله همیشه زیر قدم صدیق اکبر و فاروق اعظم حضرت علی بن ابی طالب است.
فبلغ اللّه بکم أشرف محل المکرمین وأعلی منازل المقربین وأرفع درجات المرسلین حیث لا یلحقه لاحق ولا یفوقه فائق ولا یسبقه سابق ولا یطمع فی ادراکه طامع (چنین بود که خدای متعال شما اهل بیت را به شریفترین مقام اهل کرامت و عالیترین منزلت مقربان و رفیعترین درجات پیامبران خود نایل گرداند. همان مقام بلندی که از گذشتگان و آیندگان کسی بدان نخواهد رسید و فوق آن مرتبه احدی راه نخواهد یافت، و تا ابد هیچ پیشی گیرنده ای بدان پیشی نخواهد گرفت و هیچگاه کسی درک آن مقام را نیز طمع نشاید کرد / زیارت جامعه کبیره)
به درباری که جبرائیل اندازد کلاه آنجا
اگر مردی بقدر نیم مژگان کن نگاه آنجا (معنی)
اُ - ش
