استشمام عطر خوش کرات آسمانی در حال اتصال به عوالم ما فوق ماده

هو

از افلاطون و فیثاغورس و هرمس نقل شده که ستارگان و کرات آسمانی دارای بو هایی پاک تر و خوش تر از مشک و عنبر هستند اما مشاییان این قول را رد کردند اما جناب آخوند ملاصدرا می فرماند که این استشمام عطر های خوشی که مربوط به کرات و ستارگان آسمانی است در حال اتصال به عوالم مافوق ماده یا در حالت مکاشفه یا انسلاخ بوده است و مربوط به حالات مادی نمی باشد چنانچه ممکن است منجمینی که در رابطه با کرات و ستارگان آسمانی مطالعه و تحقیق می کنند و یا به بعضی از آن کرات آسمانی سفر می کنند نه چنین بو هایی را اثبات کنند و نه استشمام کنند ,حضرت استاد علامه حسن زاده آملی در رابطه با این مبحث میفرماند:

امر مکاشفه به مراحل شامخ تر از چیزی است که فرد خوابیده در خواب می بیند.انسان در سلوک و عروج خود به سوی حقیقت حق متعال ، چیزهایی را می بیند و می شنود و استشمام می کند که زبانها از وصف آنها قاصر است و اقلام از تحریر آنها عاجز است.

و ما نیز به فضل پروردگار عالمین امثال این امور منقوله از علمای اقدمین را کره ای بعد کره و عالمی بعد عالم مشاهده کرده ایم و وقتی از آن مشاهده قلبیه و حالت روحانیه انصراف کرده ایم دانسته ایم که امر ، رفیع تر از آنی است که در احوال طبیعیات و شرایط ادراک آنها تفوه کرده اند.

و نیز میفرمایند :

آنچه که این اکابرِ علما ادراک نموده اند و گفته اند در حال اتصال به عوالم مافوق ماده روائحی خوشبوتر از مشک و عنبر استشمام کرده اند، به مکاشفات روحانی ایشان مربوط است.

تعلیقات بر منظومه ملاهادی سبزواری

استاد علامه حسن زاده آملی و سگی بیمار در جنگل

هو

شنیدم از یکی از شاگردان بزرگوار استاد علامه حسن زاده آملی که فرمودند: فرزند حضرت استاد علامه حسن زاده آملی برایم تعریف کردند وقتی که با پدر خواستیم از قم به آمل یا ایرا برگردیم در بین راه حضرت استاد دستور توقف دادند و نزدیک یک قصابی توقف کردیم ! و حضرت استاد پیاده شدند و رفتند از قصابی مقداری گوشت و .. خریدند . سوار ماشین شدند و به سمت مقصد حرکت کردیم. اواسط که منطقه ای جنگل مانند بود حضرت استاد دستور به توقف ماشین دادند و پیاده شدند , مقداری با ایشان به درون جنگل رفتیم و وقتی که حضرت علامه توقف کردند دیدم که سگی بیمار و گرسنه روی زمین هستند که در حال ضعف می باشد و ایشان گوشت هارا مقابل سگ قرار دادند و برگشتند به سمت ماشین جهت حرکت به سمت مقصد.

شیر مردانند در عالم مدد

آن زمان کافغان مظلومان رسد

بانگ مظلومان ز هر جا بشنوند

آن طرف چون رحمت حق می‌دوند

آن ستونهای خللهای جهان

آن طبیبان مرضهای نهان

محض مهر و داوری و رحمتند

همچو حق بی علت و بی رشوتند

این چه یاری می‌کنی یبکارگیش

گوید از بهر غم و بیچارگیش

مهربانی شد شکار شیرمرد

در جهان دارو نجوید غیر درد

هر کجا دردی دوا آنجا رود

هر کجا پستیست آب آنجا دود

من انسان را از روی محبت خلق کردم

مرحوم احمد میرزا حسینعلی تهرانی رحمت الله علیه میفرمایند:

جناب امیرالمؤمنین علیه السلام در عالم معنا ، قرآنی را به من نشان دادند که از زمین تا آسمان کشیده شده بود ؛ و نقوش فوق العاده زیبا و نورانی داشت ، اما هیج حرفی در آن دیده نمیشد. سپس حضرت به حاشیه قرآن اشاره کرده و فرمودند ： بخوان!
وقتی خوب دقیق شدم ، مشاهده کردم که در حاشیه آن ، به خط زیبایی نوشته شده است ：

( من انسان را از روی محبت خلق کردم ، لذا دوست دارم که آن ها نیز مرا از روی محبت بپرستند )

با این عبارت ، حضرت باری به من حالی کردند که سر خلقت محبت است ؛ و تمامی موجودات ، برای عشق بازی با خدا پا به عرصه وجود گذاشته اند.

طفیل هستی عشقند ، آدمی و پری
ارادتی بنما! تا سعادتی ببری

بکوش خواجه و از عشق بی نصیب مباش!
که بنده را نخرد کس ، به عیب بی هنری

برگرفته شده از کتاب رند عالم سوز

نفی خواطر در سیره استاد علامه حسن زاده آملی

هو

حضرت استاد علامه حسن زاده آملی در دیوان اشعار میفرمایند:

دار حضور و ادب , همت و آنگه طلب

وقف بر این چهار کنید یک سره اوقات را

و نیز میفرمانید:

سرمایه راهرو حضور و ادب است

آنگاه یکی همت و دیگر طلب است

ناچار بود راهرو این چار اصول

ورنه به مراد دل رسیدن عجب است

قوه خیال به منزله ی آینه ای میماند که مستعد نشان دادن صور غیبه و ملکوتیه است. افکار پراکنده و خیالات سبب کدورت این آینه میشود و تا این آینه با حضور عنداللهی و اذکار و اوراد و توجهات و تفکرات انفسی و آفاقی زلال و پاک نشود شخص صاحب مکاشفات ملکوتیه و مشاهدات غیبه نمیشود.

در طریق سیر و سلوک الی الله قوه خیال باید به توحد و سکون برسد چنانچه استاد بزرگواری میفرمایند:

تا قوه خیال به توحد نرسد شخص صاحب مکاشفات نمیشود

قوه خیال جبلی و سرشتش بر خزینه داری صور ادراکی حواس ظاهری است همچنین قوه ای برای صورتگری معانی کلی و جزیی است و به قولی نقاشی چیره دست است. در نزد ارباب حکماء بدیهی است که قوه خیال دائما با کثرات و جزییات مانوس و محشور است و لذا یکی از مواردی که قوه خیال را از تخیلات فاسد و صورتگری ها و بازیگری های بیهوده بازمیدارد تفکر در معقولات و کلیات عالم است. جناب آقای صمدی آملی مثال شکارچی و سگ شکاری را در دروس شرح مراتب طهارت میزدند که سگ شکاری به منزله ی قوه خیال و شکارچی به منزله ی قوه عاقله است که شخص باید با سلطنت قوه عاقله برای تفکر در امور کلی و معقولات, قوه خیال را به کار گیرد.

تفکر در معقولات و امور کلی عالم مربوط به قوه عاقله بوده و قوه عاقله با وحدت مانوس و محشور است و هرکجا که پای عقل در میان باشد جایی برای امور جزیی و کثرات و قیودات خیالی و مادی نیست.

پس یکی از راه های به توحد رساندن قوه خیال تفکر در امور کلی و معقولات است.

روشی که حضرت استاد علامه حسن زاده آملی بسیار به آن تاکید دارند حضور است. در رابطه با حضور توضیحی از یکی از اساتید مرقوم فرموده اند که خدمت بزرگواران تقدیم میکنم :

(( تصوری که عموم مردم از حقیقت توحید الهی دارند این است که خدایی جدا در بیرون از آسمانها و زمین مشغول ربوبیت است در حالی که این تصور عامیانه به برهان و عرفان و قرآن مردود می باشد. خدایی که ما به عنوان حقیقت واحد صمدی آن را مورد پرستش قرار می دهیم حقیقتی جدای از زمین و آسمانها و جمادات و نباتات و حیوانات و انسانها نیست بلکه وجودی است فراگیر که تمامی کمالات موجودات از آن اوست و در متن کمالات هر موجودی وجود نوری حق سبحانه و تعالی نهفته است. اگر بتوانیم این نگاهمان را تقویت کنیم و با ملاحظه هر شیئی سریعا به کمالاتی که در آن نهفته است متمرکز شویم و در متن آن کمالات نور وجودی حق را مشاهده کنیم حضور و مراقبتی تام از آن انسان می شود که انسان را از هرگونه پراکندگی ذهن و خیال باز می دارد. وقتی انسان به عینه مشاهده کند که در متن کمالات وجودی هر موجودی که در پیرامون او قرار دارد خود خدا حضور دارد ناگزیر از مراعات ادب و تواضع می شود و نمی تواند ذهن و خیالش را به چیزی غیر او معطوف سازد. ))