هو
📌منشأ انواری که سالک در مقام مشاهده می بیند
منشاء انوار متنوع است، چون روحانیت سالک و ولایت شیخ و نبوت خواجه صلی الله علیه و آله و ارواح انبیاء و اولیاء و مشایخ و حضرت عزت و ذکر لا اله الّا الله و اذکار مختلف و قرآن و اسلام و ایمان و انواع عبادات و طاعات که هریک را نوری دیگرست و از هر منشاء نوری دیگر خیزد مناسب آن و هر یک را ذوقی و لونی ( رنگی) دیگر است.
شیخ نجم الدین رازی
_________________
هو
📌ظهور انوار در مقام مشاهده برای سالک
بسا باشد که در اول مرتبه نور سفید مشهود گردد و او علامت اسلام است، دوم نور زرد دیده شود و او علامت ایمان است، سوم نور کبود و او علامت احسان است، چهارم نور سبز است و او علامت اطمینان است، پنجم نور آبی است و آن علامت ایقان است، ششم نور سرخ است و او علامت عرفان است، هفتم نور سیاه است و او علامت هیمان است. و نور ذات است؛ بسا می شود که مشاهده این انوار با هم جمعاً یا منفرداً یا برحسب اوقات مختلفه پدید آید و این معرفت شامل حال سالک با معرفت است.
شیخ نجم الدین رازی
مرصاد العباد
__________________
هو
از برای قلب در نهایت درجه کمالش چهارده قائمه است از انوار معصومیه چهارده گانه علیهم السلام و هر یک از این قوائم ، مطلع(محل ظهور) انوار است الی ما لایتناهی.
تام الحکمه
سید جلال الدین محمد حسین شریفی مجدالاشرف
هو
📌اطوار سبعه قلبیه و انوار سبعه غیبیه در بیان حکیم و عارف شیعی سید حسین ظهیر الاسلام دزفولی
همین طور که سجده در فرائض بر متمکن از عمل بر هفت عضو مقرر است ، پس در سجده معنوی که اقتراب ( نزدیک شدن ) به حضرت احدیت در آن یافت می شود نیز بر هفت عضو صفت روحانی معنوی مقرر و معمول بزرگان است ؛ و این مساجد را اطوار سبعه قلبیه خوانند و فیض متلالئی ( درخشان ) در اطوار را ، انوار سبعه ی غیبیه گویند.
سید حسین ظهیر الاسلام دزفولی
رشحات نوریه
__________________________
هو
📌ظهور و جلوه ملکوتی وضوء به شکل قرص آفتاب در برابر پیشانی و سینه
بدانکه وضوء را نوری است عظیم که خلوت تاریک را روشن کند ، و آن نور به قرص آفتاب ماند که در برابر پیشانی سالک ظاهر شود ؛ چندانکه سالک نظر را می گمارد تا او را بیند او بالاتر می رود تا وقتی که در بالای خلوت کوهی پدید آید و آن قرص از بالای سر سالک می تابد و همه خلوت را روشن می دارد . بیشتر اوقات ظهور این نور در وقتی بود که سالک از وضوء ساختن مراجعت کرده و در خلوت آمده باشد و بگذاردن شکر وضوء مشغول شده ، اما در نهایت آن قرص را که بالا دید در عین صدر ( سینه ) خود بیند که از آنجا بیرون می آید ، اما ( این ) قرص از قرص آفتاب لطیف تر باشد و انوار او صافی تر ، و از کسوت لونی ( رنگی ) بیرون آمده .
رساله نوریه
شیخ علاءالدوله سمنانی
هو
📌انواری که سالک اطوار قلب در مقام مشاهده به نظاره آن ها می پردازد
هنگامی که آینه جان سالک به تدریج در اثر ذکر و فکر و مجاهدت های معنوی صیقلی گردید ، زنگار طبیعت و ظلمت نفس از او زایل شده و پذیرای انوار غیبی می گردد . ظهور انوار و مشاهده آن ها موقوف به سیر سالک در اطوار هفتگانه قلب است . در هر طوری ، حالی و دیداری و نوری جلوه گر می شود . انوار در اطوار قلب ، دارای رنگ و لون خاصی می باشد ؛ در ابتدای سلوک ظهور انوار به شکل چراغ و بعد شعله آتش و سپس به صورت ماه و خورشید جلوه می نماید و در نهایت از رنگ و شکل عاری می شود.
شیخ نجم الدین کبری از انواری صحبت می کند که سالک اطوار قلب در مقام مشاهده به نظاره آن ها می پردازد ؛ ایشان ، ظهور انوار متلون را دارای حکمت ها و تحلیل و تاویل های سلوکی دانسته و می نویسد:
و چون در برابر خود فضایی گسترده و پهنه ای دورافتاده و بر بالای آن هوایی پاک مشاهده کنی و در دوردست ها رنگ هایی به سان سبز و سرخ و زرد و کبود بینی ، بدان که تو بر این هوا به آن رنگ ها می رسی و آن رنگ ها رنگ های احوال هستند ، رنگ سبز ، علامت حیات قلب است و رنگ آتش صاف نشانه حیات همت ، یعنی قدرت است ؛ اگر رنگ تیره باشد ، آن آتش های شدت است و از رنج و تعب رهرو در پیکار با نفس و شیطان حکایت دارد ؛ کبودی ، رنگ حیات نفس و زردی نشانه ناتوانی است . این ها معانی ای هستند که خودشان با زبان ذوق و مشاهده با صاحبان خود سخن می گویند و ذوق و مشاهده دو گواه عادلند ، تو با نفست می چشی آنچه را که با بصیرتت مشاهده می کنی و با بصیرتت مشاهده می کنی آنچه را با نفست می چشی ، از این رو هرگاه رنگ سبز بینی ، از دلت آزادی و سینه ات گشادگی و از نفست خوشی و از روحت لذت و برای بصیرتت روشنی احساس می کنی و این ها صفات حیات است.
فوائح الجمال و فواتح الجلال - صفحه ۱۱
شرح رساله در بیان معرفت به نورانیت امیرالمومنین - صفحه ۱۳۸
هو
📌جلوه نفس اماره و لوامه و مطمئنه در مقام شهود برای سالک
بدان که نفس اماره را در مشاهده نشانه ای است و آن دایره بزرگ سیاهی همچون قیر است که در مقابل تو پیدا شده و بعد فنا می شود. دوباره چون ابر در برابرت ظاهر می شود ، سپس در حالی که چیزی از اطراف آن روشن است ظهور می کند . مثل هلال که بخشی از آن در میان ابر ها پیداست و بعد به صورت هلال در می آید و وقتی که نفس خود را ملامت کرد ، از گونه راست طلوع می کند که گویی آفتاب سرخ است و گونه حرارت آن را در می یابد ، یک بار به موازات گوش و بار دیگر برابر پیشانی و دیگر باره بر بالای سر است . و اما نفس مطمئنه را هم در مشاهده نشانی است ، و آن این است که ، یکبار در برابر تو همچون دایره چشمه ای بزرگ ظهور می کند و از خود انواری می پراکند ؛ و بار دیگر آن را در حال غیبت مشاهده می کنی به دایره چهره خود که از نور پاک ، همچون آینه صیقلی شده است. و این وقتی است که انوار نفس به چهره صعود کند و چهره در آن فناء شود و چهره نو در این هنگام ، همان نفس مطمئنه است ، و بار دیگر نفس را دور از خود و در غیبت مشاهده می کنی که میان تو و دایره آن هزار منزل است که اگر به یکی از آن ها نزدیک شوی می سوزی.
شیخ نجم الدین کبری
فوایح الجمال و فواتح الجلال
هو
چون آینه دل به واسطهٔ ذکر صیقل پیدا کند ، قابلیت ظهور انوار غیبی را پیدا می کند ، و آن انوار در ابتدا بر مثال شمع و چراغ و شعله و آتش ها باشند و بعد از آن به صورت کوکب ، قمر و شمس ، و چون انوار به کلی ظاهر شوند و قوه خیال مجال تصرف نداشته باشد ، آن انوار به شکل بی رنگی و بی شکلی ظاهر شوند ، چرا که شکل و رنگ انوار به واسطه آلایش صفات بشری بُوَد.
نفایس الفنون
علامه شمس الدین محمد بن محمود آملی
هو
بزرگواری می فرمایند از روح جناب حکیم عمر خیام سوال شد در رابطه با قالب های هفت گانه ( کالبد های هفت گانه ) و اینکه بعد از مرگ همیشه به همان کیفیت باقی می مانند یا خیر؟
جواب :
اینکه گفته شد روان پوش هفت قالب دارد ، مقصود هفت حالت از لطافت نهائی تا تراکم مادی است ، اما این هفت مرحله کاملا مشخص نیستند. مانند هفت رنگ نور سفید که هر یک را اسمی گذاشته اید ؛ ولی در واقع کاملا مشخص نیست ، چون هریک به صد ها رنگ جزء ممکن است تقسیم شوند.
بعد از مرگ روح احتیاج به قالب جسمانی ندارد و این قالب ترکیبی را رها می کند و هر قدر روح ، ترقی می کند یعنی از علائق مادی و رذائل اخلاقی بکاهد احتیاجش به پوشش های ثقیل کمتر است ؛ بنابر این در اثر ترک علائق مادی و صفات رذیله تصفیه قالب های متراکم تر شروع می شود ، چنانچه در محیط شما اگر کسی از روی احتیاج هفت لباس ( ضخیم تا نازک ) در برداشته باشد ، هر وقت رفع احتیاج شود ، یکی یکی در می آورد.
هو
لطایف خمسه عالم خلق ( نفس و باد و آب و نار و خاک ) مناسبات خاصی به لطایف عالم امر ( لطیفه قلب و روح و سر و خفی و اخفی ) دارند ، گویا این اصولند از برای جواهر خمسه عالم امر مثلا معامله ی نفس اصل معالمه ی لطیفه قلبی است و یا معالمه ی عنصر باد اصل معامله ی لطیفه روحی است و ایضا معامله ی عنصر آب اصل معامله ی لطیفه سری است و به همین ترتیب معامله عنصر نار اصل معامله ی لطیفه خفی و بالاخره معامله ی عنصر خاک اصل معامله ی لطیفه اخفی می باشد .بناء یکی از وجوهی که سالک حین سیر در عالم امر خود را در منامات و واقعات گرفتار عناصر مثلا پرواز در هوا یا محاط به آب و یا خاک و غیره می بیند همین مناسبات بین البینی عناصر و لطایف است که هنگام سیر در اصول لطایف عالم امر فوق العرش ظهور آن واضحتر میشود.
اذکار و اسباق در طرق اربعه
هو
عین القضاة همدانی:
اول چیزی که سالک را از عالم آخرت معلوم کنند ، احوال گور باشد ، مثلا اتش و مار و کژدم را در گور به تمثل به وی نشان دهند.
تمهیدات
