ذکر تحقیقی و ذکر تقلیدی

هو

بدانکه ذکر بر دو نوع است تقلیدی ، که از راه شنیدن از دیگران می رسد و چندان بر دل کارگر نیاید همچنانکه تخم ناپرورده نارسیده که در زمین اندازند نروید. و ذکر تحقیقی ، آنست که به تصرف تلقین صاحب ولایت در زمین مستعد دل مرید افتد. و ذکری که صاحب ولایت تلقین کند ثمره شجره ولایت اوست ، که او هم تخم ذکر به تلقین صاحب ولایتی گرفته است ، و در زمین دل به آب مدد ولایت پیر و آفتاب همت او پرورش داده تا آن تخم برسته. چون تخم ذکر پرورده ولایت باشد ، و زمین دل شیار کرده ارادت بُوَد و از گیاه طبیعت به داس طریقت پاک کرده و از آفتاب اخلاص و آب همت پیر تربیت یابد سبزه ایمان حقیقی زود بروید و روز به روز در تزاید باشد ، تا نهال احسان گردد ، و به تربیت شجره عرفان شود.

شیخ نجم الدین رازی
مرصادالعباد