صفات حیوانی در بیان صفی علیشاه

هو

تکلیف انسان عموماً تحصیل و تکمیل آدمیّت است و آن منحصر بحفظ آداب ظاهر و سلوک باطنست. آداب ظاهره، پاسِ مراتب شریعت است و سلوک باطن عمل به مراسم تصوف و طریقت؛ یعنی سلب اوصاف حیوانیت از خود و کسبِ اخلاق انسانیّت. آدمی که به اوصاف حیوانیت باشد آدمش نتوان گفت و از سائر حیوانات ممتازش نتوان شمرد. حتی اینکه اگر تمام اوصافش مبدل شده باشد غیر از یک وصف که هنوز از حیوانیت در او باقی مانده باشد، بقدر همان از انسانیت دور است و چون روحش از بدن عنصری که صورت انسان داشت آزاد شود، در عالم مثال، متشکل به شکل همان حیوانست که متصّف به صفات او بوده و کسی که چشم بصیرتش باز باشد او را در همین قالب عنصری، چنان که برزخ اوست میبیند.

 حاج میرزا حسن صفی علیشاه (قدس الله روحه العزیز) - میزان المعرفه