مغتنم شمردن فرصت ها

هو

 

زمان هایی که نزد ما چندان اهمیتی ندارد مانند فاصله ی بین دو کلاس ، در انتظار کسی بودن ، و یا در تاکسی بودن و....می توان جزء زمان های مناسبی برای حضور و توجه و جمعیت خاطر باشد.در چنین مواقعی سالک به دلیل اینکه مشغله ی خاصی ندارد می تواند با توجه و تفکرات آفاقی و انفسی و اذکار و اوراد ، تشویش خاطر و پراکندگی هایی که در اثر اشتغالات و رفت و آمد و ملاقات ها به وجود آمده است را کاهش بدهد. چنین زمان هایی نزد اهل سلوک بسیار مغتنم شمرده می شود چنانچه استاد علامه حسن زاده آملی در کتاب دروس معرفت نفس می فرمایند：

 

روزى در آمل در کنار خیابانى قریب یک ساعت در انتظار اتومبیل بودم که به تهران روم چه ساعت با سعادتى برایم بود از آمد و شد مردمان گوناگون شهرى و دهاتى، غنى و فقیر، مرد و زن، و از عبور و مرور وسائل نقلیه به فکر فرو رفتم که اینها کیستند از کجا آمدند و به کجا مى ‏روند، و عاقبت کارشان چه خواهد بود، کى اینها را آورده و براى چه در تلاشند و چون در مقابل آیینه مى‏ ایستم و خویشتن را در آن مى‏ بینم به فکر فرو مى‏ روم و سخت در خود مى‏ نگرم که تو کیستى یعنى چه تو کیستى کجا بودى و کجا مى ‏روى دیدن یعنى چه چطورى مى‏ بینى چه کسى تو را به این صورت درآورده که این چشم است و آن گوش، این دست است و آن پا، این سر است و آن گردن، این زبان است و آن دندان؟ چرا دندان پیشین تیشه‏ اى است و پسین پهن و دنده دنده دارد؟ چرا تنت گرم است این آتش از کجاست و در کجاست؟!

 

چطور از دهنت آب شیرین مى‏ جوشد، از چشم آب شور آن هم در شادى سرد و در اندوه گرم، آبهاى گوناگون دیگر که از منافذ مختلف بدن به در مى‏ زند. این عرق است و آن بول، این اشک است و آن آب بینى و آن آب گوش چرا این تلخ است و آن شیرین چرا یکى گرم است و دیگرى سرد و ...؟

علوم سری

هو

 

بعضی از بزرگان رشته های علمی را دارند که به هرکسی نمی دهند. یک بزرگواری می فرمود استادم از من تعهد گرفت که تا زنده هستم نباید این علمی را که به تو آموختم به کسی بدهی ؛ لذا تا زمانی که استادم در قید حیات هستند حق ندارم این علم را به کسی بیاموزم.

 

استاد صمدی آملی

شرح جلد دوم دروس معرفت نفس - جلسه ۱۰۷

شیخ الغیب

هو

شیخ نجم الدین کبری در کتاب فوایح الجمال و فواتح الجلال آورده است که:

چون دایره ی وجه صافی شود و همچون چشمه ای از آب و از انوار لبریز گردد ، سالک جوشش انوار را از صورت خود احساس می کند و جوشش نور از میان دو چشم و دو ابروست ، سپس چون صورت به تمامی در انوار مستغرق گردد ، در مقابل تو و به موازات صورت تو ، چهره ای همانند آن ظاهر میگردد که نور از آن فیضان می کند و از ورای جوشش رقیق آن خورشیدی دیده می شود که در نوسان است و آن صورت در حقیقت صورت توست و آن خورشید ، خورشید روح است که در بدن در رفت و آمد است.آنگاه صفا جمیع بدن را مستغرق می کند و در آن هنگام در مقابل خود شخصی از نور مشاهده می کنی ، این شخص نورانی که در مقابل تو ظاهر می شود در اصطلاح شیخ الغیب و نیز میزان الغیب خوانده می شود.

ریاضیات جهت آماده ساخت نفوس در سیر به عالم ارواح

هو

عثمان بکّار در کتاب تاریخ و فلسفه علوم اسلامی میگوید:

اساس و بنیان جنبه‌های ریاضی در جهان را دانشمندان مسلمان به خوبی می‌شناخته‌اند. به نظر فیلسوفان و دانشمندانِ اخوان الصفا، که در قرن چهارم هجری می‌زیستند، « جهان هماهنگ با نظمی هندسی، ریاضی و موسیقیایی آفریده شده است». اما دانشمندان مسلمان محتوا و بنیان ریاضی جهان را هیچ‌گاه تنها از نظر کمّی بررسی نکردند. ریاضیات در میان مسلمانان دانشی کمّی و کیفی بود.

بسیاری از ریاضیدانان مسلمان، به پیروی از فیثاغورثیان، که دیدگاه مبتنی بر ریاضیات آنان از جهان به سادگی مورد پذیرش مسلمانان قرار گرفت از «فضیلت‌ها» و وی‍ژگی‌های شکل‌های گوناگون هندسی سخن رانده‌اند. یکی از هدف‌های اعلام شده ی آنان در مطالعه ی هندسه، یاری رساندن و آماده ساختن نفوس انسانی در سیر و سفر به عالم ارواح و زندگی جاوید است.

به همین سان، علم اعداد را نیز با دانش روحانی و معنوی مرتبط می‌دانستند. اعداد تنها مجموعه‌ای برای محاسبه ی کمّیت‌‌ها و انجام اعمال ریاضی جمع، تفریق و ضرب و تقسیم نبوده؛ بلکه دارای حقیقت کیفی نیز هستند. از نظر کیفی، «عدد» تصویری روحانی است که در نفس انسان از تکرار وحدت ناشی می‌شود. از این روی اعداد را باید چون وسیله ی بیان و آشکارسازی چندگانه ی وحدت به شمار آورد. دانش به‌وجود آمدن اعداد از عدد یک دلیل و نشانی نیرومند از پدید آمدن چیزها به وسیله ی خداوند است. اخوان الصفا آفرینش جهان را با سرچشمه ی عددها از «یک» مقایسه کرده اند. در مورد عدد «صفر»، که پیشینه ی تاریخی آن شاید به اندیشه‌های مابعدالطبیعی هندوها بازگردد، گفته شده است که این عدد نمادی از ذات الهی ورای هرگونه تعیّنات از جمله هستی است.

ریاضیات، چنان که مسلمانان به رشد آن کمک کردند چون حلقه ی اتصالی میان جهان مادی و عالَم معنوی مابعد‌الطبیعی مُثل افلاطون بود. کاربرد حساب و هندسه را که پایه ی علوم ریاضی هستند، می‌توان در قلمرو علوم طبیعی و دانش مابعدالطبیعی توحید یافت. دانشمندان و فیلسوفان مسلمانان چون فارابی، اخوان الصفا و قطب الدین شیرازی برای درک درست حقایق معنوی، آموزش ریاضی را لازم می‌شمردند.

آسمان عالم عیب

هو

باور مکن که آسمان مشهود تو در عالم غیب همان آسمان است که در اینجا به مشاهده ی آن می پردازی بلکه در عالم غیب آسمان های دیگری است که به مراتب لطیف تر ، با صفا تر ، و زیبا تر از این آسمان بوده و تعداد آن ها نیز به شمار ما در نمی آید.هر اندازه صفای باطن تو افزایش پیدا کند آسمانی زیباتر و روشن تر آشکار می گردد تا آنجا که به سیر در صفات حق تبارک و تعالی نایل گردی و برای صفات حق تعالی پایانی متصور نیست.به این ترتیب نباید بر این باور باشی که بالاتر از آنچه به آن دست یافته ای چیز دیگری وجود ندارد.

فوایح الجمال و فواتح الجلال

شیخ نجم الدین کبری